Stephen Wilkins là giáo sư tại Đại học Anh ở Dubai, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Phần lớn nghiên cứu của ông liên quan đến giáo dục đại học xuyên quốc gia, và đặc biệt là các phân hiệu quốc tế. Email: [email protected].
Tóm tắt: Trong những năm gần đây, cứ mỗi cơ sở phân hiệu liên quốc gia đóng cửa thì có ba hoặc bốn cơ sở mới được mở ra. Sự thành công trong tương lai của những cơ sở như vậy có thể sẽ phụ thuộc rất lớn vào khả năng của các trường trong việc thu hút sinh viên và nguồn tài trợ, việc đáp ứng các yêu cầu kiểm định và duy trì mối quan hệ thuận lợi với các đối tác nước sở tại. Tình hình địa chính trị và mong muốn của các nước có cơ sở phân hiệu cũng sẽ có tầm quan trọng cao.
Các phân hiệu quốc tế hiện nay là một hình thức giáo dục xuyên quốc gia đã được khẳng định. Phân hiệu quốc tế là một thực thể vệ tinh được thành lập bởi một cơ sở giáo dục đại học ở nước ngoài.
Định nghĩa vấn đề
Hiện tại có rất ít sự đồng thuận về những gì tạo nên một phân hiệu quốc tế, về quy mô của trường, phạm vi cung cấp chương trình, cơ sở vật chất của trường và quyền sở hữu. Ví dụ, một trường có nên được phân loại là phân hiệu quốc tế nếu nó có ít hơn 100 sinh viên đăng ký, hoạt động chỉ từ một vài phòng trong một khu văn phòng và thực sự thuộc sở hữu của chính phủ hoặc công ty nước sở tại?
Việc thiếu sự đồng thuận về định nghĩa về các phân hiệu quốc tế cộng với sự đa dạng ngày càng tăng giữa các quốc gia sở tại và quốc gia nguồn khiến cho việc thống kê có bao nhiêu tổ chức này đang hoạt động trên toàn cầu là rất khó khăn. Trong khi Nhóm Nghiên cứu Giáo dục Xuyên Biên giới (C-BERT – Cross Border Education Research Team) đưa ra con số 333 cơ sở thì Nhóm Nghiên cứu Transedu tuyên bố rằng có 487 cơ sở như vậy đang hoạt động trên toàn cầu. Có thể C-BERT đã bỏ sót một số phân hiệu đang tồn tại, hoặc Transedu đã tính những phân hiệu không thực sự xứng đáng được xếp vào danh sách các phân hiệu quốc tế.
Mốt quá khứ — hay không?
Vào thời điểm xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2007–2008 và một lần nữa vào năm 2018–2019, một số nhà nghiên cứu và nhà báo đều cho rằng mốt nhất thời của khuôn viên phân hiệu quốc tế đã kết thúc. Tuy nhiên, những năm gần đây, cứ mỗi phân hiệu đóng cửa lại có ba hoặc bốn phân hiệu mới được mở ra. Trên thực tế, tỷ lệ thất bại của các phân hiệu quốc tế có thể xảy ra vào khoảng 10–15%, thấp hơn đáng kể so với tỷ lệ thất bại trung bình của các doanh nghiệp khởi nghiệp quốc tế trên tất cả các lĩnh vực.
Trong hai đến ba năm qua, mối quan tâm đến việc thành lập các phân hiệu quốc tế không giảm như dự đoán rộng rãi; đúng hơn, nó đã tăng lên, cả trong số các quốc gia muốn tiếp nhận các tổ chức như vậy và giữa các trường đại học ở các quốc gia xuất xứ.
Một số khu tập trung xây dựng có mục đích đã được thành lập ở Ai Cập, nơi mong muốn tiếp nhận các trường đại học từ nhiều quốc gia khác nhau. Ngay cả Trung Quốc cũng đang tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các nhà cung cấp nước ngoài phát triển cơ sở giáo dục đại học mới. Trước đây, các trường đại học nước ngoài chỉ có thể thành lập phân hiệu tại Trung Quốc với đối tác địa phương, nhưng các quy định mới ở Hải Nam cho phép các tổ chức nước ngoài hoạt động phân hiệu một cách độc lập. Nếu cơ sở của trường mở cửa đúng lịch vào cuối năm 2023, Đại học Khoa học Ứng dụng Bielefeld của Đức sẽ là trường đại học nước ngoài đầu tiên độc lập mở cơ sở tại Trung Quốc đại lục.
Khi một phân hiệu quốc tế mới mở ra, thường có rất nhiều thông tin được công bố ra công chúng, nhưng khi một phân hiệu đóng cửa, nó thường biến mất mà không có hoặc có rất ít phương tiện truyền thông đưa tin
Lý do đóng cửa phân hiệu quốc tế
Khi một phân hiệu quốc tế mới mở ra, thường có rất nhiều thông tin được công bố ra công chúng, nhưng khi một phân hiệu đóng cửa, nó thường biến mất mà không có hoặc có rất ít phương tiện truyền thông đưa tin. Hơn nữa, các tổ chức và đối tác nước sở tại hiếm khi bình luận công khai về việc đóng cửa phân hiệu, vì vậy lý do chính xác cho việc đóng cửa một phân hiệu cụ thể hiếm khi được biết. Những lý do phổ biến nhất dẫn đến sự thất bại của phân hiệu là số lượng sinh viên đăng ký thấp, không đáp ứng được các yêu cầu về kiểm định, các vấn đề với đối tác và vấn đề tài trợ.
Các tổ chức đôi khi không thành công vì họ thiếu một chiến lược mạch lạc dựa trên việc đạt được một loạt mục tiêu rõ ràng. Quyền sở hữu của chính phủ nước sở tại hoặc các công ty do nhà nước kiểm soát dường như không giảm thiểu rủi ro khi đóng cửa. Dubai Investments gần đây đã đóng cửa hai cơ sở “phân hiệu” của mình là Đại học Balamand ở Dubai và Đại học MODUL Dubai. Cả hai đều có số lượng sinh viên đăng ký tương đối thấp và cũng gặp khó khăn trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm định của nước sở tại hoặc nước xuất xứ.
Xu hướng phát triển và sở hữu hiện nay
Vì các sinh viên quốc tế tương lai không thể hoặc không được khuyến khích đi du lịch nước ngoài trong thời kỳ đại dịch COVID-19, thay vào đó, nhiều sinh viên đã quyết định học tại một cơ sở phân hiệu địa phương.
Một số cơ sở ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất báo cáo có những năm kỷ lục về tuyển sinh sinh viên. Trong hai năm qua, các phân hiệu quốc tế mở cửa liên tục với tốc độ gần một tháng một trường và sự đa dạng ở các quốc gia sở tại và quốc gia xuất xứ đã tăng lên. Ví dụ, Ấn Độ không chỉ mời các trường đại học nước ngoài mở phân hiệu ở Ấn Độ, mà luật pháp gần đây lần đầu tiên còn cho phép các trường công lập của Ấn Độ hoạt động ở nước ngoài. Vào tháng 4 năm 2023, Đại học Khoa học Pháp y Quốc gia Ấn Độ đã trở thành tổ chức công lập đầu tiên mở cơ sở tại Uganda.
Các phân hiệu quốc tế thường gắn liền với việc thương mại hóa giáo dục đại học, có nghĩa là kiếm được doanh thu và lợi nhuận là động lực chính của tổ chức. Không chỉ nhiều trường đại học hành xử giống doanh nghiệp hơn, được thúc đẩy bởi các mục tiêu tài chính và danh tiếng, mà các công ty vì lợi nhuận cũng đang tham gia vào lĩnh vực này. Trong một số trường hợp, các công ty vì lợi nhuận còn cung cấp mặt bằng, cơ sở vật chất và dịch vụ hỗ trợ, ngoài việc đảm nhận trách nhiệm tuyển dụng sinh viên, như Navitas đã làm với Đại học Lancaster Leipzig. Có những trường hợp các công ty vì lợi nhuận thậm chí còn nắm quyền kiểm soát nhiều hơn đối với các phân hiệu quốc tế. Ví dụ, Tập đoàn Transnation al Academic tuyên bố rằng họ “sở hữu và quản lý” Đại học Curtin Dubai và Đại học Lancaster Ghana.
Một số nhà bình luận cho rằng sự tham gia của các công ty vì lợi nhuận vào hoạt động của phân hiệu có nguy cơ làm giảm chất lượng giáo dục. Tuy nhiên, có rất ít bằng chứng để chứng minh những tuyên bố như vậy. Ví dụ, Đại học Middlesex Dubai, thuộc sở hữu hoàn toàn của Amanat Holdings, đã đạt được xếp hạng năm sao cao nhất từ cơ quan kiểm định địa phương và đã phát triển thành trường đại học tư thục lớn nhất ở Dubai về số lượng tuyển sinh.
Khả năng tương lai
Có khả năng các phân hiệu quốc tế sẽ tiếp tục mở và đóng cửa trong tương lai. Những trường thành công trong việc thu hút sinh viên hoặc nguồn tài trợ từ bên ngoài sẽ là những trường tiếp tục phát triển mạnh, trong khi những trường có số lượng sinh viên thấp hoặc bị kiện tụng liên quan đến chất lượng học tập sẽ có khả năng thất bại nếu không khắc phục được những điểm yếu này.
Địa chính trị và những thay đổi chính trị ở nước sở tại sẽ tiếp tục có tác động mạnh mẽ đến tính bền vững của mô hình phân hiệu. Kể từ năm 2021, một số lượng đáng kể giảng viên đã rời khỏi các phân hiệu ở Trung Quốc do điều kiện việc làm ngày càng tồi tệ
Tương lai có thể mang lại cả cơ hội và thách thức cho các tổ chức muốn phát triển các cơ sở mới ở nước ngoài, cũng như cho các phân hiệu hiện có.
Mong muốn của các quốc gia như Ấn Độ và Indonesia thành lập các phân hiệu quốc tế có khả năng thay đổi đáng kể bối cảnh giáo dục xuyên quốc gia toàn cầu trong thập kỷ tới. Ở Ấn Độ, Indonesia và Vương quốc Oman, luật mới gần đây đã được thông qua nhằm giúp các trường đại học nước ngoài thành lập phân hiệu dễ dàng và hấp dẫn hơn. Các trường đại học nước ngoài hiện đang gấp rút có được chỗ đứng ở những nước như vậy. Đại học Monash của Úc và Đại học Central Queensland đã nắm bắt cơ hội mới và trở thành trường đại học nước ngoài đầu tiên mở phân hiệu tại Indonesia. Ngoài ra, Đại học Deakin có trụ sở tại Australia dự kiến sẽ là trường đại học nước ngoài đầu tiên thành lập cơ sở tại Ấn Độ, đặt tại Thành phố Công nghệ Tài chính Quốc tế Gujarat. Dự kiến nó sẽ đi vào hoạt động vào giữa năm 2024.
Phần lớn các phân hiệu quốc tế ít nhất phụ thuộc ở một mức độ nào đó vào quan hệ đối tác quốc tế. Vì vậy, những mối quan hệ hợp tác này tiến triển như thế nào theo thời gian sẽ có tác động lớn đến diện mạo của khu vực phân hiệu trong những năm 2030. Năm 2021, Đại học Quốc gia Singapore tuyên bố sẽ chấm dứt hợp tác với Đại học Yale. Người ta tin rằng đối tác có trụ sở tại Singapore mong muốn mức độ độc lập cao hơn về các tiêu chuẩn học thuật và tự do, trong khi chính phủ nước sở tại ngày càng lo ngại về nguồn tài trợ công.
Không rõ các tổ chức như Quỹ Qatar và chính phủ Abu Dhabi sẽ tiếp tục tài trợ toàn bộ cho các trường đại học nước ngoài trong bao lâu. Có thể tại một thời điểm nào đó trong tương lai, các chính phủ sẽ quyết định quốc hữu hóa các phân hiệu. Ngay tại Qatar, College of the North Atlantic đã ngừng hoạt động vào năm 2022 và hiện tại nó là một trường độc lập được đặt tên là Đại học Khoa học và Công nghệ Doha.