Tổ hợp công nghiệp mới trong giáo dục đại học: Dữ liệu, quản trị và quyền lực

Chris R. Glass và Gerardo Blanco

Các trường đại học trên toàn thế giới đang âm thầm trao quyền tự chủ của mình cho một số ít các công ty dữ liệu tư nhân, tạo ra sự thay đổi quyền lực có thể là quan trọng nhất trong lịch sử giáo dục đại học.

Đi đầu trong quá trình chuyển đổi này là Times Higher Education (THE), sự phát triển của tạp chí giáo dục, tổ chức xếp hạng, nhà cung cấp dữ liệu và công ty tư vấn này minh họa cho sự trỗi dậy của các đế chế dữ liệu mới. Thuộc sở hữu của công ty cổ phần tư nhân châu Âu Inflexion, công ty này duy trì hơn 472.694 điểm dữ liệu (data point) từ 2.860 trường (xếp hạng năm 2025) trên 155 quốc gia. Nhưng kho dữ liệu khổng lồ này chỉ đại diện cho một khía cạnh trong đế chế đang mở rộng của THE.

THE tạo ra doanh thu hàng năm là 95,7 triệu đô la Mỹ với 315 nhân viên, đã thực hiện một số vụ mua lại mang tính chiến lược để mở rộng năng lực của mình trên nhiều lĩnh vực. Gần đây, công ty đã mua lại Diễn đàn Giáo dục Thế giới (EWF), nơi quy tụ lớn nhất thế giới của các bộ trưởng giáo dục, đã tiếp đón 120 bộ trưởng giáo dục vào năm 2023. Việc này bổ sung cho các vụ mua lại gần đây khác bao gồm Inside Higher Ed (nền tảng tin tức có trụ sở tại Hoa Kỳ) và Poets & Quants (nền tảng nội dung về các trường kinh doanh sau đại học). Thông qua những động thái chiến lược này, THE đã mở rộng đáng kể năng lực của mình trên phạm vi đưa tin, phân tích dữ liệu, tuyển dụng sinh viên, tình báo giáo dục kinh doanh và hiện nay là cam kết chính sách ở cấp bộ trưởng.

Việc củng cố quyền lực này không chỉ diễn ra ở THE. Việc Quacquarelli Symonds (QS) gần đây mua lại HolonIQ là một vụ sáp nhập mang tính bước ngoặt khác, tạo ra một cường quốc tình báo giáo dục phục vụ 6.950 khách hàng là tổ chức và doanh nghiệp. Cả hai công ty đều cho thấy sự tăng trưởng đáng kể. Tổ chức kết hợp này đại diện cho gần 900 nhân viên tại 15 văn phòng trên toàn thế giới, bao gồm nền tảng phân tích tiên tiến do AI cung cấp của HolonIQ và danh sách ấn tượng các công ty công nghệ khổng lồ (Apple, Google, Microsoft), các tổ chức tài chính (BlackRock, Goldman Sachs) và các tổ chức quốc tế (Ngân hàng Thế giới, IFC, UNICEF và Quỹ Gates).

Sự tư nhân hóa quản trị giáo dục: Từ xếp hạng đến quyền lực quản lý

Những vụ sáp nhập và mua lại này nêu bật cách các tổ chức xếp hạng lớn như THE, QS và Tổ chức xếp hạng học thuật của các trường đại học thế giới (ARWU) đã mở rộng ra ngoài vai trò truyền thống của họ là nhà cung cấp việc xếp hạng, để trở thành các doanh nghiệp phân tích dữ liệu tinh vi, cung cấp các dịch vụ tư vấn toàn diện và duy trì kho lưu trữ dữ liệu đại học rộng lớn.

Phân tích dữ liệu trong giáo dục đại học đã chuyển đổi từ một công cụ bổ sung thành động lực cơ bản của chiến lược tổ chức, thể hiện sự thay đổi đáng kể so với các mô hình quản trị học thuật truyền thống. Các trường đại học đã nhanh chóng áp dụng các hoạt động trí tuệ kinh doanh và bảng thông tin quen thuộc của khu vực tư nhân, trong khi việc số hóa các nền tảng học tập và hồ sơ sinh viên tạo ra khối lượng dữ liệu tổ chức chưa từng có.

Sự thay đổi trong quản trị này mở rộng ra ngoài các công ty dữ liệu để bao gồm các công ty tư vấn truyền thống, tạo ra mối liên kết mạnh mẽ của ảnh hưởng của khu vực tư nhân đối với giáo dục đại học. Các công ty như McKinsey, Deloitte, EY, KPMG và PwC đã định vị chiến lược của mình như những kiến ​​trúc sư của tương lai giáo dục, xuất bản các báo cáo có ảnh hưởng về “tương lai của trường đại học” ngày càng quyết định chiến lược của tổ chức. Một báo cáo gần đây của Liên đoàn Giáo dục Đại học Quốc gia (Úc) cho thấy trong số 545 vị trí trong các cơ quan quản lý trường đại học tại Úc, 143 vị trí do các giám đốc điều hành và cố vấn của công ty nắm giữ, với khoảng 30 cố vấn, trong đó hơn một chục người đến từ “bốn công ty kế toán lớn” (Deloitte, Ernst & Young, KPMG và PwC). QS gần đây đã xuất bản một báo cáo khác là “Làm thế nào để các tổ chức giáo dục đại học có thể sẵn sàng cho tương lai?”. Để “sẵn sàng cho tương lai” có vẻ như cần phải tận dụng dữ liệu từ QS để đưa ra quyết định cho tổ chức về mọi thứ, từ phân bổ nguồn lực đến dịch vụ hỗ trợ sinh viên và phát triển chương trình học thuật.

Sự chuyển đổi này từ khuôn khổ ra quyết định mang tính học thuật sang thương mại đặt ra những câu hỏi cơ bản về quyền tự chủ của tổ chức và bản chất của quản trị giáo dục.

Các công ty công nghệ như những tác nhân địa chính trị

Sự trỗi dậy của những nhà môi giới quyền lực dữ liệu lớn mới này cũng phản ánh sự thay đổi lớn hơn và có hậu quả cơ bản trong ảnh hưởng địa chính trị, với những gã khổng lồ công nghệ ngày càng trở thành những tác nhân phi nhà nước hùng mạnh. Trong trật tự thế giới đa cực mới của chúng ta, những gã khổng lồ dữ liệu này đã nổi lên như những cơ quan quản lý ngầm, có ảnh hưởng thường vượt xa các tác nhân nhà nước truyền thống hoặc các tổ chức học thuật.

Hãy xem xét việc THE gần đây đã mua lại Diễn đàn Giáo dục Thế giới. Động thái chiến lược này biến THE từ một nhà cung cấp phân tích dữ liệu đơn thuần thành một trung gian quyền lực giữa các chính phủ quốc gia và thị trường giáo dục toàn cầu. Tương tự như vậy, khi QS mua lại HolonIQ, công ty này không chỉ cung cấp phân tích mà còn định hình giao diện giữa giáo dục đại học và nhu cầu lực lượng lao động của ngành công nghệ.

Sự tập trung quyền lực này đã làm nảy sinh cái mà người ta có thể gọi là “tổ hợp công nghiệp phân tích” – một hệ sinh thái tự củng cố, nơi các công ty tư nhân đồng thời tạo ra các số liệu đánh giá, kiểm soát các nền tảng tiếp thị, cung cấp phân tích hiệu suất và định hình các cuộc thảo luận về chính sách. Tác động này có thể thấy rõ trong cách các tổ chức và quốc gia phản ứng với các phương pháp xếp hạng.

Khi bảng xếp hạng QS năm 2024 giảm trọng số Danh tiếng học thuật từ 30% xuống 20% và đưa ra các số liệu việc làm mới, các trường đại học đã nhanh chóng tạo ra các đơn vị tuyển dụng chuyên dụng. Các quốc gia như Vương quốc Ả Rập Xê Út thậm chí đã đưa các bảng xếp hạng toàn cầu vào chính sách quốc gia thông qua các sáng kiến ​​như Tầm nhìn 2030. Một nghiên cứu gần đây trên Nature đã xác nhận hiệu quả của những phản hồi như vậy, cho thấy các sáng kiến ​​giáo dục đại học quốc gia có thể cải thiện thứ hạng của các trường đại học từ 12.1 đến 17.7 bậc trong QS và ARWU.

Những hàm ý rất sâu sắc: Các công ty này không chỉ đo lường chất lượng giáo dục mà còn định nghĩa chất lượng giáo dục. Điều này tạo ra một vòng phản hồi mạnh mẽ: Các tổ chức xếp hạng các trường đại học cũng tư vấn cho họ về chiến lược và kết nối họ với các sinh viên tiềm năng, tạo ra một hệ thống quản trị giáo dục tư nhân chưa từng có.

Điều hướng trật tự giáo dục mới

Sự chuyển đổi kép này – tư nhân hóa quản trị giáo dục và sự trỗi dậy của các công ty công nghệ với tư cách là các tác nhân địa chính trị có lẽ đại diện cho một trong những sự thay đổi quyền lực quan trọng nhất trong lịch sử gần đây, đặt ra những câu hỏi cơ bản về quyền tự chủ của tổ chức trong thời đại đế chế kỹ thuật số. Sự xuất hiện của các công ty dữ liệu như những tác nhân phi nhà nước hùng mạnh đang định hình lại động lực quyền lực truyền thống theo những cách vượt qua ranh giới quốc gia – nhà nước thông thường.

Tổ hợp phân tích – công nghiệp đã thực sự đạt được một hình thức nắm giữ quy định đối với giáo dục đại học toàn cầu. Khi các công ty như THE đồng thời kiểm soát các hệ thống xếp hạng, cung cấp tư vấn chiến lược và triệu tập các bộ trưởng giáo dục, họ tạo ra chu kỳ ảnh hưởng tự củng cố vượt quá các khuôn khổ quy định truyền thống. Điều này thể hiện sự thay đổi sâu sắc từ quản trị công sang quản trị tư nhân, nơi các thực thể thương mại ngày càng xác định các tiêu chuẩn và ưu tiên giáo dục mà không có trách nhiệm giải trình dân chủ. 

Hơn nữa, các đế chế dữ liệu giáo dục này có ảnh hưởng ngang bằng hoặc vượt xa các bộ giáo dục quốc gia. Khi các công ty như THE có thể triệu tập 120 bộ trưởng giáo dục, đồng thời kiểm soát các kho dữ liệu và khả năng phân tích khổng lồ, họ thực hiện một hình thức quyền lực mềm theo truyền thống dành riêng cho các tác nhân nhà nước hoặc các tổ chức liên chính phủ như UNESCO.