Allan E. Goodman
Allan E. Goodman là Giám đốc điều hành của Viện Giáo dục Quốc tế, Hoa Kỳ. E-mail: agoodman@iie.org.
Gian lận visa du học là một vấn đề nghiêm trọng trong tuyển sinh sinh viên quốc tế trong nhiều thập kỷ qua. Sự gia tăng của việc dịch chuyển sinh viên quốc tế và việc sử dụng các đại lý cùng với các công nghệ mới lại càng làm trầm trọng thêm vấn đề và đòi hỏi những hành động chung để chống lại loại gian lận này, vì lợi ích của các chính sách đạo đức trong tuyển sinh sinh viên quốc tế, tại Hoa Kỳ và các nơi khác.
Năm ngoái, một sinh viên tại một trường đại học danh tiếng ở Hoa Kỳ đã đăng một bài luận lên mạng xã hội với tiêu đề: “Tôi đã xây dựng sự nghiệp và cuộc đời mình dựa trên những điều giả dối”. Sau đó, anh ta tiếp tục mô tả một công thức thành công liên quan đến “một kế hoạch gian lận rất có cấu trúc” bao gồm các tài liệu giả mạo và con dấu chữ ký từ các quan chức ở quê nhà, giúp anh ta được nhận vào học và nhận học bổng. Anh ta đã bị bắt ngay sau khi bài luận xuất hiện trên Reddit, nhận tội, bị đuổi học và sau đó bị trục xuất. Bài học rút ra là gì ngoài việc không nên đăng những điều như vậy lên mạng xã hội?
Gian lận visa không phải là vấn đề mới
Trong thập kỷ qua, đã có nhiều vụ án liên bang được giải quyết với khoản tiền bồi thường và phạt hàng triệu đô la do các công ty Bắc Mỹ và nước ngoài gây ra vì gian lận và lạm dụng hệ thống visa H1B tại Hoa Kỳ, cũng như việc sử dụng visa du học cho mục đích buôn người. Báo chí giáo dục đại học ngày càng đưa tin về các trường hợp “sinh viên ma” (ghost students), những người không bao giờ xuất hiện hoặc chỉ xuất hiện để chuyển sang một trường khác nơi việc học hành tối thiểu và cơ hội làm việc phong phú. Khi cán bộ tuyển sinh phân tích các xu hướng vắng mặt như vậy, một số kết luận rằng một lượng đáng kể hồ sơ quốc tế từ những nơi nhất định có thể là gian lận.
Gian lận visa không phải là một hiện tượng hay một thách thức mới. Năm 1921, Viện Giáo dục Quốc tế (Institute of International Education – IIE) đã đạt được thỏa thuận với Ủy viên Nhập cư Hoa Kỳ để thực hiện cuộc điều tra dân số hàng năm về sinh viên quốc tế đến nước này – một quốc gia lúc bấy giờ chưa có quy định visa cho những người không nhập cư. Đổi lại việc cho phép sinh viên và học giả nước ngoài được rời khỏi Ellis Island bất chấp hạn ngạch quốc tịch và danh sách chờ, IIE được Dịch vụ Lãnh sự thuê để giúp các nhà ngoại giao Hoa Kỳ đọc các bảng điểm và hồ sơ nước ngoài. Mối quan hệ này nảy sinh vì các cán bộ lãnh sự thấy số lượng đơn xin từ sinh viên muốn theo học tại các trường ở Hoa Kỳ mà họ không quen thuộc ngày càng tăng và họ gặp khó khăn trong việc đọc các bảng điểm nước ngoài, khiến việc xác định tính hợp pháp trở nên khó khăn.
Ngày đó cũng như bây giờ, có những chuyên gia chuyên làm giả tài liệu và hỗ trợ, thu phí, bất kỳ ai muốn đến Hoa Kỳ để làm việc thay vì ghi danh vào các chương trình cấp bằng học thuật. Ở một số quốc gia, IIE đã phải đối mặt với những hồ sơ chất lượng cao và những lá thư chấp nhận chính thức dường như được làm ra bởi những người bán hàng rong và “đại lý được cấp phép”. Khi được hỏi trong buổi phỏng vấn visa tại sao họ chọn lĩnh vực được liệt kê trong hồ sơ của mình, những sinh viên được hỗ trợ bởi các đại lý như vậy thường không thể trả lời vì họ chưa bao giờ đọc những gì được nộp dưới tên của họ.
Chúng ta có đang tiến vào một cơn bão hoàn hảo?
Gian lận cũng đã trở nên rất tinh vi và có tổ chức. Một số người nộp đơn tiềm năng đang trở thành mục tiêu của bọn tội phạm, những kẻ giả dạng làm quan chức chính phủ từ các bộ khác nhau, liên hệ với phụ huynh của họ, bày tỏ rằng họ đã biết về kế hoạch của sinh viên và yêu cầu họ đăng ký một dịch vụ đặc biệt để xem xét và xử lý hồ sơ. Ở một số nơi, “người môi giới” đặt trước toàn bộ lịch phỏng vấn visa, sau đó bán lại các khung giờ này khi sinh viên biết rằng họ không thể được phỏng vấn cho đến rất lâu sau khi học kỳ đã bắt đầu. Những kẻ cho vay nặng lãi và các “lò bằng giả” cấu kết với nhau, sau đó đe dọa sinh viên mắc nợ sẽ phơi bày bằng cấp giả của họ với nhà tuyển dụng trừ khi họ vay thêm nợ.
Các đại lý tuyển sinh quốc tế hiện đang được sử dụng bởi gần 70% các trường cao đẳng và đại học tại Hoa Kỳ. Một số đại lý trong số này không trung thực. Ước tính từ 1/5 đến 1/3 số hồ sơ do đại lý nộp từ một số quốc gia đã không có sinh viên xuất hiện hoặc xuất hiện với các tài liệu làm giả hồ sơ học tập và kết quả học tập trước đó của họ.
Tất cả những trò lừa đảo và quy trình tạo tài liệu này được tăng cường đáng kể bởi AI, thứ đang vượt xa khả năng phát hiện của cán bộ tuyển sinh. Hệ quả là làm tổn hại cơ hội của những người làm đúng.
Trang web của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ có một trang dành riêng cho gian lận hộ chiếu và visa bắt đầu bằng lưu ý “tội phạm hộ chiếu và visa” đã là một vấn đề kể từ năm 1916. “Các loại gian lận phổ biến” được liệt kê, bao gồm “xuất trình tài liệu giả để xin visa” và “trình bày sai lý do xin visa”.
Trong tổng số visa bị từ chối được Bộ Ngoại giao báo cáo hàng năm, số trường hợp nghi ngờ gian lận không được đưa ra. Tuy nhiên, khi được hỏi, các cán bộ lãnh sự thường xuyên trả lời là “ít nhất một nửa”.
Giáo dục đại học cần phải giữ vai trò chủ động
Với việc các bộ phận lãnh sự Hoa Kỳ trên khắp thế giới ưu tiên các cuộc hẹn phỏng vấn visa du học và cấp số lượng visa du học kỷ lục, điều quan trọng là các quan chức giáo dục đại học phải tích cực tham gia cuộc chiến chống gian lận. Các tổ chức có kinh nghiệm và nguồn lực tốt nên hợp tác để chia sẻ các phương pháp hay nhất chống gian lận với các tổ chức ít kinh nghiệm hơn. Các bên liên quan trong giáo dục đại học nên liên tục giáo dục sinh viên và phụ huynh về những dấu hiệu ở các đại lý không trung thực, đối mặt với những thách thức do hồ sơ đang được xử lý và nhấn mạnh rằng hồ sơ của sinh viên hoàn toàn là công sức của chính người nộp đơn. Ngoài ra, họ nên sử dụng mạng xã hội để kể những câu chuyện về rất nhiều sinh viên quốc tế nộp đơn mà không gian lận, được chấp nhận và xin visa thành công.
Khi các tổ chức giáo dục, tư vấn, quản lý tuyển sinh và tuyển sinh quốc tế lớn tiếp tục hợp tác để thu hút sinh viên quốc tế tham gia giáo dục đại học, điều thiết yếu là họ phải đi đầu trong nỗ lực thống nhất để giúp chống lại việc gian lận visa. Bước đầu tiên đòi hỏi phải hiểu quy mô, phạm vi và mức độ nghiêm trọng của mối đe dọa – một nhóm làm việc từ các tổ chức này nên được thành lập để thực hiện điều này. Trong quá trình đó, họ cũng có thể bắt đầu chắt lọc những bài học kinh nghiệm trong kỷ nguyên ChatGPT về cách chống lại hiệu quả điều không nên có trong quy trình tuyển sinh hoặc tại cửa sổ phỏng vấn visa.
Vấn đề gian lận visa không chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Các vấn đề tương tự cũng tồn tại ở các quốc gia khác, bao gồm Úc, Canada và Vương quốc Anh, tất cả đều sử dụng các đại lý tuyển sinh và thường xuyên gặp phải các hành vi phi đạo đức tương tự. Việc chia sẻ những kinh nghiệm, cùng nhau chống gian lận visa và thiết lập các tiêu chuẩn đạo đức chung là rất quan trọng. Viện Giáo dục Quốc tế có mạng lưới quốc tế gồm các tổ chức liên quan đến di chuyển và tuyển sinh sinh viên quốc tế và sẽ cùng hành động với các tổ chức, cả trong Hoa Kỳ và trên toàn cầu, để giải quyết vấn đề này vì lợi ích của hàng triệu sinh viên khao khát du học.