Giorgio Marinoni là nhà quản lý giáo dục đại học và quốc tế hóa của Hiệp hội các trường đại học quốc tế (IAU). Email: g.marinoni@iau-aiu.net. Hilligje van’t Land là tổng thư ký của IAU. Email: h.vantland@iau-aiu.net. Hans de Wit là giáo sư danh dự và thành viên xuất sắc của Trung tâm Giáo dục Đại học Quốc tế, Boston College, Hoa Kỳ, đồng thời là thành viên cao cấp của IAU. Email: dewitj@bc.edu. Cuộc khảo sát được tổ chức bởi IAU với sự hợp tác của 16 tổ chức hàng đầu trên toàn cầu. Tất cả các đối tác đều được liệt kê trên trang web của IAU. CIHE và Viện Nghiên cứu Giáo dục Ontario (OISE) tại Đại học Toronto, Canada, hợp tác trong khuôn khổ Dự án Hợp tác Quốc tế hóa Tương lai (FIP), do Hội đồng Nghiên cứu Khoa học Xã hội và Nhân văn Canada (SSHRC) tài trợ. Báo cáo đầy đủ có sẵn trên trang web IAU có thể tải xuống miễn phí.
Tóm tắt: Khảo sát toàn cầu IAU lần thứ sáu diễn ra rất đúng lúc giúp vẽ ra một bức tranh tổng thể về quốc tế hóa giáo dục đại học trên toàn thế giới, nhằm nắm bắt những thay đổi quan trọng trong giai đoạn 2018-2022, bao gồm cả đại dịch COVID-19 và đưa ra gợi ý về quá trình quốc tế hóa có thể phát triển như thế nào trong tương lai. Những phát hiện chính của cuộc khảo sát này cung cấp một công cụ để nâng cao chất lượng, sự hòa nhập, công bằng và trách nhiệm xã hội thông qua quốc tế hóa.
Vào năm 2023, 5 năm sau phiên bản thứ năm, Hiệp hội Quốc tế các trường đại học (International Association of Universities – IAU) đã tiến hành phiên bản thứ sáu của cuộc khảo sát toàn cầu về quốc tế hóa giáo dục đại học. Năm năm là thời điểm tốt để cho phép các diễn biến xảy ra và được phân tích, đồng thời, cũng là một khoảng thời gian không quá dài để có một tình huống hoàn toàn khác, từ đó cho phép so sánh ý nghĩa theo thời gian.
Tuy nhiên, 5 năm qua chứng kiến những thay đổi lớn trên thế giới ảnh hưởng đến quá trình quốc tế hóa giáo dục đại học. Chỉ cần nghĩ đến đại dịch COVID-19 hay tình hình địa chính trị thay đổi với những căng thẳng mới giữa các quốc gia mới nổi và những cuộc chiến tranh mới tàn phá thế giới là đủ.
Do đó, Khảo sát toàn cầu IAU lần thứ sáu diễn ra đúng lúc giúp vẽ ra một bức tranh tổng thể về quốc tế hóa giáo dục đại học trên toàn thế giới, nắm bắt những thay đổi nói trên và đưa ra gợi ý về cách quốc tế hóa có thể phát triển trong tương lai.
Khảo sát toàn cầu IAU lần thứ sáu được thực hiện bằng ba ngôn ngữ (tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Tây Ban Nha) thông qua bảng câu hỏi trực tuyến dành cho các trường, tổ chức từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2023. Khảo sát này nhằm làm sáng tỏ những xu hướng và diễn biến quan trọng nhất trong quá trình quốc tế hóa trên toàn thế giới và đưa ra một số so sánh thú vị giữa các cơ sở giáo dục đại học tư thục và công lập, cũng như giữa các cơ sở giáo dục đại học ở các khu vực khác nhau trên thế giới. Nó cũng cung cấp thông tin về sự phát triển của một số xu hướng theo thời gian, khi so sánh kết quả với các lần xuất bản trước, bất cứ khi nào có thể.
Ý nghĩa từ kết quả khảo sát
Cần phải đề cập đến tầm quan trọng cao mà lãnh đạo học thuật trên toàn thế giới gán cho quốc tế hóa, và nói chung tầm quan trọng đó cũng tăng lên kể cả ở các trường đại học vốn coi quốc tế hóa có tầm quan trọng thấp. Kết quả này đảo ngược xu hướng đáng lo ngại về sự bất bình đẳng ngày càng tăng giữa các cơ sở giáo dục đại học đã được nhấn mạnh trong phiên bản thứ năm của cuộc khảo sát, và mang lại hy vọng cho tương lai.
Một kết quả tích cực khác từ cuộc khảo sát là: thực tế là các trường đại học trên toàn thế giới coi việc tăng cường hợp tác quốc tế và xây dựng năng lực là lợi ích chính của quốc tế hóa, một xu hướng đã được nhấn mạnh qua kết quả của cuộc khảo sát toàn cầu lần thứ năm và được xác nhận trong ấn bản hiện tại. Mặc dù xét về ưu tiên của các hoạt động quốc tế hóa thì vẫn tập trung mạnh vào di chuyển sinh viên, nhưng hợp tác quốc tế và nâng cao năng lực là những hoạt động tăng mạnh nhất trong 5 năm qua, cho thấy sự dịch chuyển theo hướng thống nhất giữa lợi ích mong đợi và các hoạt động để đạt được chúng.
Kết quả của cuộc khảo sát cũng dựa trên thực tế là thế giới rất đa dạng và đối với một số khía cạnh của quốc tế hóa, không có mẫu số chung ở cấp độ toàn cầu, như được minh họa bằng vô số rủi ro và thách thức/trở ngại được xác định. Trong một số trường hợp, phân tích khu vực giúp giải thích sự đa dạng này, chẳng hạn như việc xác định rõ ràng “chảy máu chất xám” là nguy cơ quan trọng nhất ở vùng châu Phi cận Sahara. Nhưng trong những trường hợp khác, sự đa dạng vẫn tồn tại ở cấp độ khu vực, cho thấy rằng có nhiều yếu tố quan trọng khác ngoài vị trí địa lý của các tổ chức trong việc xác định xu hướng.
Kết quả khảo sát cũng nhấn mạnh bản chất thường được hiểu của quốc tế hóa như một quá trình chiến lược. Đồng thời, chúng nhấn mạnh một số hạn chế, đặc biệt là về mặt kinh phí. Kết quả khảo sát cũng cho thấy quốc tế hóa vẫn là một quá trình từ trên xuống, chủ yếu được chỉ đạo bởi lãnh đạo học thuật và các văn phòng quốc tế hóa chuyên trách. Điều này đòi hỏi phải suy nghĩ về nguy cơ có thể xảy ra do sự tham gia không đầy đủ của phần còn lại của cộng đồng học thuật mà cách tiếp cận như vậy ngụ ý.
Vẫn còn tình trạng mất cân bằng địa lý ở cấp độ toàn cầu, trong đó các khu vực ở Bắc bán cầu/các nước phát triển (châu Âu và Bắc Mỹ) vẫn được chú ý nhiều nhất, trong khi hợp tác Nam-Nam (các nước đang phát triển), bên cạnh nội vùng, vẫn chưa được coi là ưu tiên. Nó khẳng định xu hướng khu vực hóa diễn ra ở một số khu vực, nhưng không diễn ra ở những khu vực khác, và tính đặc thù của Bắc Mỹ với tư cách là một khu vực, thường mang lại những kết quả khác biệt so với các khu vực khác. Sự đa dạng này nhắc nhở chúng ta rằng lợi ích và thách thức không được phân bổ đồng đều trên toàn thế giới và có nguy cơ bất bình đẳng dai dẳng trong quá trình quốc tế hóa.
Một kết quả thú vị khác là: thực tế là vai trò của đại dịch COVID-19 trong việc thúc đẩy những thay đổi trong quá trình quốc tế hóa lại ít nổi bật hơn nhiều so với dự kiến. Đại dịch đã tạo ra một số thay đổi, đặc biệt là trong sự phát triển của quốc tế hóa ảo, nhưng nó không phải là yếu tố duy nhất hay yếu tố quyết định nhất đằng sau nhiều thay đổi mà quốc tế hóa đã trải qua trong 5 năm qua.
Cuối cùng, điều đáng nói là Khảo sát toàn cầu IAU lần thứ sáu cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự phát triển của một số khía cạnh cụ thể của quốc tế hóa, ví dụ như trong dạy và học, nghiên cứu và gắn kết cộng đồng, cũng như mối liên hệ giữa quốc tế hóa và các ưu tiên quan trọng khác, chẳng hạn như như sự phát triển bền vững hoặc sự đa dạng, công bằng và hòa nhập. Quốc tế hóa cũng đóng vai trò tích cực trong việc chống phân biệt chủng tộc và bài ngoại, thúc đẩy sự hiểu biết liên văn hóa và đạt được sự phát triển bền vững.
Một kết quả tích cực khác từ cuộc khảo sát là: thực tế là các trường đại học trên toàn thế giới coi việc tăng cường hợp tác quốc tế và xây dựng năng lực là lợi ích chính của quốc tế hóa, một xu hướng đã được nhấn mạnh qua kết quả của cuộc khảo sát toàn cầu lần thứ năm và được xác nhận trong ấn bản hiện tại.
Kết luận
Tóm lại, Khảo sát toàn cầu IAU lần thứ sáu cung cấp một bức tranh hiện tại về quốc tế hóa trên toàn thế giới, sự phát triển của nó trong những năm gần đây và những cách có thể phát triển trong tương lai. Những bước phát triển tích cực trong quá trình quốc tế hóa, thể hiện qua các phản hồi đối với Khảo sát toàn cầu IAU lần thứ sáu, rất đáng được vui mừng nhưng đồng thời không phải tất cả các kết quả của cuộc khảo sát đều tích cực. Một số cải tiến vẫn còn ở ngoài lề và rời rạc và hiện diện nhiều trong diễn ngôn hơn là trong thực tế. Sự loại trừ và bất bình đẳng vẫn còn phổ biến. Hơn nữa, cuộc khảo sát này không hề đầy đủ và có lẽ đặt ra nhiều câu hỏi hơn là trả lời. Ở nhiều khía cạnh, kết quả khảo sát là điểm khởi đầu cho những nghiên cứu sâu hơn. Bất chấp những hạn chế và nhu cầu cải thiện, Khảo sát toàn cầu IAU lần thứ sáu vẫn là cuộc khảo sát tổ chức toàn diện duy nhất về quốc tế hóa ở cấp độ toàn cầu và cung cấp thông tin vô giá không tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác. Kết quả của cuộc Khảo sát toàn cầu IAU lần thứ sáu, dựa trên thông tin và nhận thức được cung cấp bởi các nhà lãnh đạo trường đại học về quốc tế hóa trên toàn cầu, đã minh họa sự căng thẳng giữa những ý định đầy tham vọng, những sáng kiến tích cực và những thách thức lớn.
Kết quả của cuộc Khảo sát Toàn cầu của IAU, dựa trên nỗ lực hợp tác của IAU và các đối tác toàn cầu, được coi là công cụ tốt nhất để nâng cao chất lượng, sự hòa nhập, công bằng và trách nhiệm xã hội với tư cách là động lực chính cho quốc tế hóa trong 5 năm tới, trong đó có những thách thức hiện tại và kỳ vọng sẽ không giảm đi.