Suy nghĩ lại về hệ thống giáo dục đại học của São Paulo – Tạp chí Giáo dục International Higher Education

Jacques Marcovitch là Cựu Chủ tịch của Trường Đại học São Paulo và là Điều phối viên của “metricas” – một dự án đang cố gắng phát triển chỉ số tác động xã hội cho các trường đại học của São Paulo và Brazil. Email: jmarcovi@usp.br.

—

Tóm tắt

COVID-19 đã mở khóa và thúc đẩy 5 cuộc khủng hoảng riêng biệt ở Brazil liên quan đến sức khỏe, kinh tế, xã hội, chính trị và địa chính trị. Hậu quả là các trường đại học ở Brazil và rộng hơn phải đương đầu với những thách thức liên quan đến quyền tự chủ, tài chính, sự kết nối của họ với xã hội và quản trị. Nhìn vào khu vực giáo dục đại học công lập ở bang São Paulo, chúng tôi cho rằng các trường đại học cần xem xét lại mối quan hệ của họ với xã hội để góp phần phục hồi kinh tế và xã hội.

—

Vào tháng 3/2020, COVID-19 đã mở khóa và thúc đẩy 5 cuộc khủng hoảng riêng biệt ở Brazil liên quan đến sức khỏe, kinh tế, xã hội, chính trị và địa chính trị. Đại dịch diễn biến khó đoán đồng nghĩa với việc tất cả các cơ sở giáo dục đại học, quốc gia hay quốc tế, công lập, tư thục hay phi chính phủ đều phải tìm kiếm những cấu trúc tổ chức linh hoạt và mềm dẻo hơn để đối phó với những ảnh hưởng khác nhau mà các cuộc khủng hoảng gây ra. Chúng ta có thể hiểu rõ tương lai của các trường đại học trong bối cảnh của kỷ nguyên xây dựng mới, đòi hỏi họ đương đầu với 5 thách thức được trình bày dưới đây.

Để duy trì và bảo vệ quyền tự chủ đại học, các trường đại học cần tăng cường hệ thống quản trị và quy trình lựa chọn lãnh đạo. Họ cũng nên cập nhật cách thức xây dựng những kế hoạch lâu dài và tìm kiếm sự kết nối chặt chẽ hơn với xã hội để bênh vực và củng cố tầm quan trọng của quyền tự chủ đối với các cơ sở giáo dục đại học.

Thứ hai, chúng ta cần đảm bảo nguồn tài chính liên tục cho giáo dục đại học, điều này phụ thuộc vào những hành động của chính phủ và những cuộc khủng hoảng đang gây tổn hại cho đất nước. Các trường đại học cần chủ động hơn, hợp tác với các nhà lập pháp để bảo vệ ngân sách của mình. Họ cần mở rộng và đa dạng hóa những cách thức thu hút nguồn lực cho nghiên cứu và đổi mới, dù là từ sự hợp tác, từ các quỹ nghiên cứu quốc gia hoặc quốc tế, hay từ những nguồn tư nhân đi chăng nữa.

Thúc đẩy và tăng tốc hòa nhập và gia nhập xã hội phải là trung tâm của những kế hoạch phục hồi kinh tế và phát triển khu vực. Điều này đòi hỏi xây dựng những chiến lược hòa nhập xã hội tổng hợp, trong đó hành động hỗ trợ chỉ chiếm một phần nhỏ nhưng quan trọng, và cũng liên quan đến hỗ trợ suốt đời, cải thiện việc sử dụng công nghệ giảng dạy, và tiếp cận với những hệ thống chăm sóc sức khỏe và phúc lợi xã hội, cùng những biện pháp khác.

Cập nhật thông tin về sinh viên tốt nghiệp từ các cơ sở giáo dục đại học thông qua cuộc sống làm việc của họ cũng rất quan trọng. Đây là một quá trình cải tiến phương pháp luận liên tục, mở rộng phạm vi dữ liệu có sẵn và duy trì mạng lưới tương tác của các sinh viên cũ và cung cấp cho họ những kênh để đóng góp vào sự phát triển của trường đại học cũ của họ.

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, rất cần thiết xem xét lại mối liên hệ với tất cả các ngành nghề trong xã hội, để ưu tiên phát triển cộng đồng. Cộng đồng không chỉ là cộng đồng khoa học, hoặc giới tinh hoa kinh doanh, mà là tất cả những người đóng góp vào việc duy trì và hưởng lợi từ trường đại học. Đây là một phần quan trọng của chiến lược dài hạn.

Những thách thức này củng cố mối quan hệ giữa các trường đại học và xã hội đang tài trợ cho họ. Chúng cần thu hút được sự chú ý của các thống đốc, nghị sĩ, cơ quan y tế, công đoàn của người lao động và người sử dụng lao động, cũng như bất kỳ khu vực ngành nghề nào khác sẵn sàng tham gia vào công cuộc kiến thiết đầy khó khăn trong thế kỷ XXI.

Nhìn vào giáo dục đại học công lập ở bang São Paulo, Brazil, chúng tôi cho rằng các trường đại học phải xem xét lại mối quan hệ của họ với xã hội để góp phần phục hồi kinh tế và xã hội.

Giáo dục đại học của bang São Paulo

Hệ thống giáo dục đại học công lập ở São Paulo là một động lực trong đời sống xã hội, kinh tế và văn hóa của đất nước. Khu vực này giữ vai trò trọng yếu trong việc đào tạo lực lượng lao động, tạo ra sự đổi mới và tri thức mới, đồng thời thúc đẩy sự phát triển và hòa nhập xã hội. Hệ thống này cũng là nơi gìn giữ di sản, văn hóa và bản sắc. Nó quản lý nhiều bảo tàng, phòng trưng bày và địa điểm quan trọng nhất của mình, đồng thời tổ chức vô số sự kiện văn hóa, của riêng mình cũng như hợp tác với những tổ chức khác.

Là những trung tâm quan trọng nhất đào tạo sau đại học, các trường đại học của São Paulo cung cấp giảng viên cho các trường đại học trên khắp Brazil, và do đó tác động rất lớn đến văn hóa khoa học toàn quốc. Những gì học được trong quá trình đào tạo sau đại học ở São Paulo có tiềm năng tạo dấu ấn văn hóa và thực hành trong giáo dục đại học của Brazil.

Bang São Paulo có dân số 45 triệu người, trong đó khoảng 20% dưới 15 tuổi. Với 2.000 tỷ BRL, GDP của São Paulo tương đương 32% GDP quốc gia. Bang hỗ trợ và tài trợ cho ba trường đại học: Đại học São Paulo (USP), Đại học Bang Campinas (Unicamp) và Đại học Bang São Paulo (Unesp), những trường này nhận 4 tỷ đô la Mỹ mỗi năm, và một tổ chức nghiên cứu của bang được phân bổ số tiền tương đương 195 triệu USD vào năm 2021. Những tổ chức này được tài trợ một khoản cố định từ thuế bán hàng của bang (ICMS), điều mang lại cho họ mức độ tự chủ cao và mức ngân sách dự tính ổn định.

Tính từ khi bắt đầu thiên niên kỷ 21, hệ thống giáo dục đại học công lập của São Paulo đã mở rộng đáng kể, với tỷ lệ tuyển sinh đại học tăng 56% từ 67.000 vào năm 2000 lên 120.000 vào năm 2020. Các trường đại học của bang São Paulo có phân hiệu tại 28 thành phố và thị trấn, tiếp cận những khu vực cách xa thủ đô và những đô thị trung tâm nhiều ảnh hưởng truyền thống. Các trường đại học của São Paulo thường được yêu cầu thực hiện những vai trò trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng và an sinh xã hội mà ở những nước phát triển hơn là trách nhiệm của các cơ quan công quyền. Mặc dù quy mô và phạm vi của giáo dục đại học ở bang São Paulo được coi là đặc biệt, nhưng nó cũng đối mặt với nhiều thách thức giống như những trường đại học khác ở Mỹ Latinh và những quốc gia có thu nhập thấp khác – nơi giáo dục đại học đóng vai trò đặc biệt trong kiến thiết quốc gia.

Đối đầu với COVID-19

USP từng là trung tâm nghiên cứu và sản xuất vắc xin COVID-19 chính của bang. Các phòng thí nghiệm ở tất cả các trường đại học đã làm việc không mệt mỏi để thiết lập trình tự, phương thức điều trị và những khía cạnh khác nhằm ứng phó với cuộc khủng hoảng; trao đổi thông tin liên tục với các tổ chức từ khắp nơi trên thế giới, sử dụng các nền tảng khoa học mở giúp tăng tốc đáng kể việc trao đổi kiến thức miễn phí. Mặc dù có đóng góp quan trọng như vậy, nhưng việc thu thập dữ liệu thể chế, đánh giá học thuật và báo cáo kết quả nhìn chung không phản ánh được tác động này.

Do các trường đại học công lập ở São Paulo, cũng như những nơi khác ở Brazil và Mỹ Latinh, có vai trò đáng kể trong việc kiến thiết quốc gia, chúng ta cần xem xét lại nhận thức về các trường đại học cũng như việc đo lường và nhìn nhận giá trị của họ.

Suy nghĩ lại về trường đại học

Chương trình Các Mục tiêu Phát triển Bền vững, sự chuyển đổi kỹ thuật số và hợp tác giữa các quốc gia khiến giáo dục đại học trở thành thiên đường để giải quyết những nhu cầu cơ bản của kỷ nguyên mới. Ban giám hiệu của mỗi trường đại học cần định ra những chỉ số, chi phí và quy trình để đề xuất của Liên Hợp Quốc không chỉ là một danh sách những mục tiêu dự định.

Những thách thức này đặt ra nhiều tham vọng hơn là chỉ bổ sung một vài chỉ số mới. Chúng đòi hỏi sự phân tích cẩn thận về cách thức và lý do các bên liên quan khác nhau đánh giá cao trường đại học và đảm bảo rằng họ tham gia vào quá trình lập kế hoạch và đánh giá, để thu hút thế giới bên ngoài vào lĩnh vực quản trị đại học.

Suy nghĩ lại về trường đại học có nghĩa là bảo vệ những giá trị của trường; củng cố sự cam kết giảng dạy, nghiên cứu và tiếp cận cộng đồng; đồng thời, đổi mới mối liên hệ của đại học với một xã hội đang chuyển đổi nhanh chóng. Việc xem xét lại và điều chỉnh này không thể thực hiện được chỉ bởi một nhóm nghiên cứu hoặc một tổ chức duy nhất, mà cần sự cống hiến của toàn bộ hệ sinh thái gồm các tổ chức giáo dục làm việc cùng nhau.